انتخابات پیش‌روی مجلس دوازدهم، دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی را برای اصول‌گرایان سبب شده است؛ کمتر از هشت ماه مانده به‌زمان برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم، آن‌چه این روزها به‌یکی از چالش‌های جدی این جریان تبدیل شده، احتمال مشارکت نکردن اصلاح‌طلبان در این دوره از انتخابات است.

گزارش تحلیلی نشریه تقاطع شماره ۲۶ | «اختلاف میان اصول‌گرایان آن‌قدر جدی نیست؛ مشکل در مورد آوردن افراد سر به راه‌تر است. البته اصلاح‌طلبان قطعاً در انتخابات مجلس دوازدهم شرکت نمی‌کنند و لیست نمی‌دهند، لذا فضای انتخاباتی مجلس دوازدهم یک‌دست است و تفاوتی ندارد که حسن در حوزه انتخابیه کشور داشته باشد یا حسین. منتها در آن‌جا هم مهندسی می‌کنند می‌گویند تقی باشد بهتر از نقی است»! این جمله‌ها، فرازی از گفته‌های اخیر «سید ناصر قوامی» چهره‌ی برجسته اصلاح‌طلبان قزوینی است.

انتخابات پیش‌روی مجلس دوازدهم، دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی را برای اصول‌گرایان سبب شده است؛ کمتر از هشت ماه مانده به‌زمان برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم، آن‌چه این روزها به‌یکی از چالش‌های جدی این جریان تبدیل شده، احتمال مشارکت نکردن اصلاح‌طلبان در این دوره از انتخابات است. موضوعی که در روزهای گذشته به گونه‌ای دیگر توسط برخی از اصلاح‌طلبان از جمله «سعید حجاریان» مطرح شد و با واکنش‌هایی از سوی چهره‌های برجسته اصول‌گرا نسبت به شرط و شروط اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات روبه‌رو گردید.

قوامی و مشارکت ۱۵ درصدی در انتخابات

با این همه، قوامی با تاکید بر اینکه «نتایج بسیاری از نظرسنجی‌ها حاکی از این است که ۱۵ درصد مردم در انتخابات مجلس دوازدهم شرکت می‌کنند، اما این موضوع برای اصول‌گرایان اهمیت خاصی ندارد، گفته است: «اصول‌گرایان در انتخابات مشکلی ندارند؛ چراکه از هر استان و حوزه انتخابیه‌ای چند نفر را انتخاب می‌کنند، بر روی آن‌ها کار می‌کنند و در نهایت به‌عنوان نماینده مردم به مجلس می‌فرستند. البته آراء هر اندازه باشد [برای آن‌ها] فرقی ندارد!»

او در واکنش به اینکه بسیاری بر این باورند که علنی شدن اختلافات میان چهره‌هایی که تحت عنوان لیست شورای ائتلاف وارد مجلس شدند حاکی از اختلاف عمیق بین اصول‌گرایان است، اضافه کرده است: «به نظر بنده، تلاش آقایان برای اینکه به صورت کلی اصلاح‌طلبان را از حکومت خارج کنند و حکومت یک‌دستی به وجود بیاورند، اشتباه بود و به ضرر خودشان این کار را انجام دادند. در حقیقت بنده می‌دانستم که اگر به صورت کامل اصلاح‌طلبان از حکومت کنار بروند و حکومت یک‌دست شود طبیعتاً اصول‌گرایان به اختلاف می‌خورند، دعوا می‌کنند و مشکلاتی از این قبیل پیش می‌آید.»

نماینده مردم قزوین در مجلس ششم تصریح کرده است: «واقعیت امر این است که اصول‌گرایان برای ایستادگی برابر اصلاح‌طلبان یک اتحاد ظاهری به‌وجود آوردند. اما این امر طبیعی بود که وقتی رقیب از صحنه خارج شود و مجلس، دولت و شورای شهر و روستا یک‌دست شوند طبعاً اختلاف اصول‌گرایان تشدید می‌شود، کما اینکه نه تنها میرسلیم و پیرهادی، بلکه بسیاری از اصول‌گرایان به جد باهم اختلاف دارند تا جایی که لاریجانی می‌گوید در انتخابات نمایشی شرکت نخواهم کرد.»

قوامی ادامه داده است: «لذا فکر می‌کنم مشکل اصول‌گرایی و نواصول‌گرایی نیست؛ چرا که آقایان در هر حوزه انتخابیه‌ای انتخابات را مهندسی کرده، لیست می‌دهند و در این میان فردی که بیشتر همراه و سر به‌راه‌تر است را انتخاب می‌کنند. لذا اصول‌گرایان در مورد مشارکت مشکلی نخواهند داشت.»

او تاکید می‌کند: «اخیراً یکی از نمایندگان مجلس به بنده می‌گفت وقتی به حوزه‌های انتخابیه می‌رویم درخواست مردم مانند سابق مسائل عمرانی و ساخت راه و جاده نیست، بلکه مردم می‌گویند گرسنه هستیم و سفره ما خالی است.»

تشدید اختلاف در اردوگاه اصول‌گرایان

این چهره اصلاح‌طلب گرچه اختلاف میان اصول‌گرایان را چندان جدی نمی‌داند، اما مطرح شدن حضور «سید محمدحسن ابوترابی‌فرد» امام جمعه موقت تهران و نماینده پیشین مردم قزوین در مجلس، «سالار آبنوش» فرمانده اسبق سپاه استان و «سید مرتضی حسینی» نماینده پیشین مردم قزوین در مجلس برای شرکت در انتخابات مجلس دوازدهم از حوزه انتخابیه قزوین، آبیک و البرز نشان می‌دهد که اختلاف در میان اصول‌گرایان جدی‌تر از آن است که پپش از این مطرح می‌شد. گرچه به‌زعم قوامی برای اصلاح‌طلبان آمدن هر یک از اصول‌گرایان، تغییری در مجلس آینده ایجاد نخواهد کرد.

با این همه، «فاطمه محمدبیگی» حدود هشت ماه مانده به انتخابات مجلس دوازدهم، حضور خود را در انتخابات مورد تاکید قرار داده و به صورت تلویحی، حمایت شورای ائتلاف نیروهای انقلاب از خود یا حمایت نکردن این شورا را برای حضورش در انتخابات تاثیرگذار ندانسته است.

این نماینده مجلس در نشست رسانه‌ای با خبرنگاران با بیان اینکه، من با حمایت و پشتیبانی مردم، با قدرت در صحنه خواهم بود و از حوزه انتخابیه قزوین، آبیک و البرز در انتخابات مجلس شرکت می‌کنم؛ می‌گوید: «لطف دوستان شامل حالم شده و هم از تهران و هم از برخی شهرستان‌ها به من پیشنهادهایی شده است، ولی سعی می‌کنم مقتدرانه از همین حوزه انتخابیه در صحنه رقابت‌ها حاضر شوم.»

محمدبیگی در پاسخ به این سوال که اگر شورای ائتلاف نیروهای انقلاب از شما حمایت نکند، آیا باز در رقابت‌ها شرکت خواهید کرد، می‌افزاید: «من به این شورا هم در سطح ملی و هم شهرستانی ارادت دارم. اگر مساله‌ای باشد دعوت می‌کنند؛ در جلسات آن‌ها حاضر می‌شوم و پاسخ می‌دهم؛ هم‌چنان‌که صندلی داغ برگزار ‌کردند و به سوالات مختلف اعضای شورا پاسخ دادم. اما شورای ائتلاف در حال به‌روزرسانی و انجام تغییرات ساختاری است که امیدوارم بتوانم با ساز و کار جدید شورای ائتلاف هم تعامل خوبی داشته باشم.»

گرچه تا کنون لطف‌اله سیاهکلی، موضع مشخصی درباره حضورش در انتخابات مجلس دوازدهم اعلام نکرده است، اما منابع نزدیک به او تاکید می‌کنند که این نماینده مجلس، چه در قالب لیست شورای ائتلاف و چه به‌صورت مستقل، در رقابت‌های پیش‌رو حضور خواهد داشت و پا پس نخواهد کشید.»

این درحالی‌است که عبور انقلابیون از «محمدبیگی» و «سیاهکلی» و فاصله گرفتن این شورا از اصول‌گرایان سنتی، فضای رقابت‌های انتخابات مجلس دوازدهم را برخلاف دوره‌های پیشین، از تقابل بین «اصول‌گرایان» و «اصلاح‌طلبان»، به رقابت و تقابل درون جریانی بین طیف‌های مختلف این جناح سیاسی تبدیل خواهد کرد. موضوعی که می‌تواند چالشی فراتر از انتخابات بی‌رقیب برای اصولگرایان ایجاد نماید و بر میزان مشارکت رای‌دهندگان اثر منفی بگذارد. این مشارکت که به گفته قوامی، براساس برخی نظرسنجی‌ها، در حال حاضر حدود ۱۵ درصد است، باعث دغدغه اصول‌گرایان نیز شده، هر چند برای آنان تفاوت چندانی نمی‌کند کاندیداهای این جریان سیاسی با چه میزان مشارکت راهی مجلس شوند!

کاندیداهای احتمالی و واکنش امام جمعه قزوین

از سوی دیگر، احتمال حضور داوود محمدی نماینده پیشین مردم قزوین در مجلس در عرصه رقابت‌های انتخاباتی (گرچه از سوی منابع نزدیک به وی، منتفی اعلام شده)، اما واکنش‌هایی را سبب شده است. آن‌گونه که پنجم خرداد ماه امسال، امام جمعه قزوین به هنگام مرور پرونده هفت‌سنگان در خطبه‌های نماز جمعه مورد انتقاد عبدالکریم عابدینی قرار گرفت و با انتقاد از سکوت ‌کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در برابر برخی مفاسد در قزوین گفت: «برخی مفاسد در استان ما اتفاق افتاد که کمیسیون اصل ۹۰ نباید می‌گذاشت که آن فاجعه اتفاق بیفتد.»

او با بیان اینکه، چرا در آن زمان کمیسیون اصل ۹۰ وظیفه‌اش را انجام نداد، افزوده بود: «از قضا یکی از نمایندگان مردم قزوین هم در مجلس قبلی ریاست کمیسیون اصل ۹۰ را به عهده داشت، اما مردم بروند مطالعه کنند و ببینند که چرا کاری انجام نشد؟»
امام جمعه قزوین با تاکید بر این نکته که نمایندگان مردم قزوین در مجلس اجازه ندهند قانون در استان نادیده گرفته شود، اضافه کرده بود: «در همین مجلس یازدهم، آقای نیک‌زاد نایب رئیس سابق مجلس، به یکی از نمایندگان قزوین مأموریت داد که این مساله [پرونده هفت‌سنگان] را دنبال کند تا در کمیسیون اصل ۹۰ پیگیری شود، اما اصلاً صدایی شنیده نشد، شاید همان اظهارات نایب‌رئیس مجلس را هم خاموش کردند که او هم دیگر این مساله را اظهار نکند.»

عابدینی پیش از این نیز بیستم بهمن ماه سال گذشته با احتمال حضور یکی از مسئولان سابق استان در انتخابات مجلس دوازدهم، در آئین اختتامیه هفتمین جشنواره رسانه‌ای ابوذر قزوین تاکید کرده بود: «متاسفانه برخی از کسانی که نقش بزرگی در مفاسد اقتصادی و دست‌اندازی به بیت‌المال [در پرونده هفت سنگان] داشتند این روزها خود را برای نمایندگی مجلس آماده می‌کنند.»

او البته بدون اشاره به صدور حکم تبرئه متهمان این پرونده توسط دستگاه قضایی، افزوده بود: »این افراد بدانند که هیچ مواد شوینده‌ای، تیره‌رویی و سیه‌رویی آنان را پاک نمی‌کند و ننگشان در طول تاریخ این مرز و بوم و تا قیامت باقی خواهد ماند.» عابدینی همچنین خطاب به اهالی رسانه، تاکید کرده بود: «جوانمردان اصحاب رسانه باید در برابر این افراد بایستند و به سراغ مبارزه با مفاسد بروند.»

امام جمعه قزوین گرچه نامی از فرد خاصی نبرده بود، اما در محافل سیاسی این گمان مطرح شد که خطاب او «علی فرخزاد» معاون سابق هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین بوده که نامش در پرونده هفت‌سنگان مطرح شد، اما دستگاه قضایی در بررسی این پرونده‌، اتهام‌های وارده به متهمان را محرز ندانست و آنان را تبرئه کرد.

به‌نظر می‌رسد طرح مسایل مربوط به پرونده هفت‌سنگان و ذکر نام رییس سابق کمیسیون اصل نود مجلس یا یکی از افراد مطرح در این پرونده، ناشی از نگرانی‌های عابدینی از حضور احتمالی آنان در رقابت‌های انتخاباتی مجلس دوازدهم باشد که علی‌القاعده با توجه به اینکه، سرپرست فرمانداری شهرستان قزوین یکی از چهره‌های نزدیک به امام جمعه است و اعضای هیات اجرایی انتخابات در شهرستان نیز با نظر غلامحسن اسلامی‌صدر (که خود از مدعیان موضوع هفت‌سنگان بود)، تعیین می‌شوند، نباید جای نگرانی برای او وجود داشته باشد.

تشدید حمله به معاون سابق عمرانی استاندار

اظهارات علیه برخی نمایندگان و مسئولان سابق استان که در ماه‌های اخیر شایعه حضور آنان در رقابت‌های انتخاباتی مجلس دوازدهم مطرح شده، مختص فرد خاصی نیست، بلکه این روزها شاهد طرح سخنانی توسط معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین علیه علی فرخزاد معاون پیشین استاندار نیز بودیم.

مهدی رُجحانی در نشست حامیان دولت به مناسبت دومین سالگرد پیروزی رییسی، مدعی شد: «شاید باورش سخت باشد، اما در دولت قبل برای روستاهای خالی از سکنه طرح هادی تهیه شده بود، یعنی اینکه زمین‌های روستاهای خالی از سکنه را می‌خریدند، بعد برای آن طرح هادی تهیه می‌کردند و بعد که قیمت زمین‌های همان روستا چندین برابر می‌‌شد، به مردم فروخته می‌شد تا در آن ویلا بسازند، درواقع یک ساختمان خرابه را وسط بیابانی پیدا کرده و به آن عنوان روستای خالی از سکنه اطلاق می‌کردند.»

سخنانی که البته با واکنش نسبتا تند معاون سابق هماهنگی امور عمرانی استاندار روبه‌رو شد. علی فرخزاد با تاکید بر اینکه، آیا معاون عمرانی استاندار اطلاعی از روند تخصیص کُد روستا به مناطق جغرافیایی ندارد و نمی‌داند که معاونت عمرانی مرجع صدور این کُد نیست؛ می‌گوید: «پیش از دولت‌ روحانی، با پیگیری معاونت سیاسی استانداری [در دولت احمدی‌نژاد]، از وزارت کشور برای دو هزار نقطه از استان کُد روستایی اخذ شده بود که باتوجه به اینکه بسیاری از این نقاط واجد شرایط روستا نبودند مکاتبات متعددی توسط معاونت عمرانی استانداری در سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۱ با بنیاد مسکن صورت گرفت تا از تهیه طرح هادی برای این نقاط خودداری کند و تهیه طرح به بررسی مجدد موضوع در کمیته‌های تخصصی با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی متولی منوط شد.»

او می‌افزاید: «با هدف پیشگیری از تکرار اتفاق‌های مشابه که موجب سوءاستفاده برخی افراد سودجو شده بود، معاونت عمرانی استانداری در مکاتبه‌ای با معاونت سیاسی-امنیتی خواست تا هرگونه پیشنهاد به‌دفتر تقسیمات کشوری وزارت کشور برای اختصاص کد به نقاط جغرافیایی استان را با هماهنگی معاونت عمرانی انجام دهند.»

فرخ‌زاد با تاکید بر اینکه، «بیان مطالب غیرواقعی بدون توجه به روندهای قانونی، سبب تشویش اذهان عمومی خواهد شد، اضافه می‌کند: «در این شرایط حساس که مشکلات اقتصادی کمر مردم را خم کرده، بیان اینگونه مطالب، صرفاً پوششی برای نقاط ضعف مدیران فعلی و انحراف توجهات از ناکارآمدی‌های موجود است.» او همچنین عنوان می‌کند: «چنانچه تخلفی صورت گرفته و به دستگاه‌های نظارتی ازجمله اداره اطلاعات، اطلاعات سپاه، سازمان بازرسی، دادستانی، دیوان محاسبات و سایر موارد اعلام نشود، خیانت کرده‌اند.»

به‌نظر می‌رسد انتخابات مجلس دوازدهم، باعث نگرانی‌ اصول‌گرایان شده است؛ آنان در حالی که از یک سو به تهدید علیه اصلاح‌طلبان برای عواقب ناشی از حضور نیافتن آنان در انتخابات رو آورده‌اند، از سوی دیگر دچار نگرانی احتمال مشارکت اصلاح‌طلبان یا کاندیداهای مستقل در انتخابات پیش‌رو و پیروزی محتمل آنان با توجه به عملکرد دولت رییسی طی دو سال گذشته شده‌اند!

هرچند اصول‌گرایان خود نیز می‌دانند با تداوم رویکردها و رویه‌های سابق انتخاباتی، نه دری برای مشارکت اصلاح‌طلبان گشوده خواهد شد و نه بدون تغییر سازوکارهای موجود، میزان مشارکت در انتخابات اسفند ماه آن‌گونه خواهد بود که کاندیداهای مستقل نیز امکانی برای راهیابی به مجلس یک‌دست مورد نظر آنان را بیابند!